Σε σχετικά πρόσφατο κείμενό μου, μεταξύ άλλων, υποστήριξα ότι οι επιλογές τύπου Ελιάς/Ιταλίας για τη συμπαράταξη των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς ή Επινέ/Γαλλίας για επανασύσταση του σοσιαλιστικού κόμματος, προϋποθέτουν υπαρκτές πολιτικές δυνάμεις, που η παρουσία τους να διασφαλίζει τη μία ή την άλλη επιλογή,ως διαδικασία υπέρβασης και όχι προεκλογικής συμπόρευσης.

Τέτοιες συγκροτημένεςπολιτικές δυνάμεις προς το παρόν δεν είναι άλλες από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ. Όλα τα υπόλοιπα κόμματα και κινήσεις, μεταξύ των οποίων και η νεοσύστατη πρωτοβουλία των «58», αποτελούν θετικές και χρήσιμες συνιστώσες του εγχειρήματος, αλλά δεν συγκροτούν από μόνες τους τα αναγκαία πολιτικά μεγέθη.

Γι’ αυτό και προέχουν δύο σημαντικοί στόχοι. Αφενός να προωθηθεί με κάθε δυνατό τρόπο η σύγκλιση με τη ΔΗΜΑΡ και αφετέρου να δρομολογηθούν διαδικασίες αυτοοργάνωσης ανένταχτων δυνάμεων ώστε σταδιακά να αποτελέσουν ένα υπαρκτό πολιτικό υποκείμενο. Στην αντίθετη περίπτωση, οποιαδήποτε πρόωρη προσπάθεια συγκρότησης ευρύτερης συμπαράταξης τύπου ΕΛΙΑΣ χωρίς γερές ρίζες, κινδυνεύει να εξελιχθεί σε φύλλο συκής για να καλυφθούν, στην καλύτερη περίπτωση, πασοκικές πληγές του παρελθόντος, και στη χειρότερη, προσωπικές στρατηγικές.

Για το λόγο αυτό, η προοπτική των αναγκαίων συγκλίσεων θα πρέπει να σεβαστεί το γεγονός ότι η ΔΗΜΑΡ, καλώς ή κακώς -και κατά τη γνώμη μου κακώς- δεν θέλει να συνομιλεί με το ΠΑΣΟΚ για όσο διάστημα το ΠΑΣΟΚ συμμετέχει σε κυβέρνηση με την πολιτική της οποίας η ΔΗΜΑΡ διαφωνεί. Όμως, ο οργανωμένος διάλογος για την Κεντροαριστερά δεν προϋποθέτει συμφωνία στις ασκούμενες πολιτικές. Αντίθετα, αποτελεί προνομιακό πεδίο διατύπωσης και γόνιμης διασταύρωσης διαφορετικών απόψεων και προτάσεων για το παρόν και το μέλλον του τόπου. Άλλωστε, όταν τέτοιες διαφορετικές απόψεις συστεγάζονται μέσα στην ίδια την ΔΗΜΑΡ χωρίς να αποτελούν εμπόδιο συνύπαρξης, γιατί να αποτελούν εμπόδιο διαλόγου;

Παρ’ όλα αυτά, η συνάντηση με τη ΔΗΜΑΡ, σε μια επόμενη φάση δεν πρέπει να υπονομεύεται με απαξιωτικές δηλώσεις ή πρωτοβουλίες που ενισχύουν τους κινδύνους πολώσεων ή και διασπάσεων ακόμα, φαινομένων που θα προσανατολίζουν όλο και περισσότερους προς αντίθετες από τις επιθυμητές κατευθύνσεις.

Μέχρι, όμως να προκύψουν ευνοϊκές συνθήκες σύγκλισης, το εγχείρημα της ελληνικής ΕΛΙΑΣ θα μπορούσε να υλοποιηθεί έστω και μερικώς εφόσον επιτυγχάνονταν εν τω μεταξύ ενεργοποίηση σημαντικών κομματικών και κυρίως ανένταχτων δυνάμεων υπό τη σκέπη ενός σύγχρονου προγραμματικού λόγου, γεγονός που θα επιδράσει θετικά και στις μελλοντικές επιλογές της ΔΗΜΑΡ.

Για να υπάρξει αποτελεσματική αυτοοργάνωση των ενδιαφερόμενων δυνάμεων, που να μην εξαντλείται στα όρια οποιασδήποτε κίνησης ή πρωτοβουλίας, θα πρέπει να δημιουργηθεί άμεσα ένα συνεχώς διευρυνόμενο πλαίσιο συνεργασίας, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, με την εκπροσώπηση όλων των συλλογικοτήτων, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς ηγεμονισμούς, όπως πρότεινε πρόσφατα η πολιτική κίνηση ΠΟΛΙΤΕΙΑ 2012, αλλά και άλλες πολιτικές κινήσεις, καθώς και η διακήρυξη των «58».

Η συνεργασία αυτή θα δώσει τη δυνατότητα σε όλους τους συμμετέχοντες να συνδιαμορφώσουν ένα σύγχρονο προγραμματικό λόγο που, με καινοτόμες ιδέες και ριζοσπαστικές προτάσεις, να εκφράζει πολιτικές για την κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας και την οικονομική ανάκαμψη, θέτοντας ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων και της εξαθλίωσης μεγάλων ομάδων του ελληνικού πληθυσμού που έχει προκαλέσει η κρίση. Έτσι, διαμορφώνοντας, όχι μόνο ένα δίχτυ ασφαλείας, αλλά κυρίως ένα προοδευτικό μοντέλο ανάπτυξης, θα δίνεται, εκτός των άλλων, το στίγμα που θα πρέπει να προσδιορίζει τη σύγχρονη ελληνική σοσιαλδημοκρατία και να την διαφοροποιεί από τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις.

Η συνεργασία θα διευκολύνει, επίσης, την ανάληψη κοινών δράσεων, οι οποίες δεν θα πρέπει να περιορίζονται σε ανοικτού τύπου εκδηλώσεις-συζητήσεις, αλλά να οδηγούν και σε παρεμβάσεις σε σημαντικούς τομείς της δημόσιας ζωής, ώστε να υπάρξουν διαρθρωτικές και αναπτυξιακές πολιτικές πέρα από τις μνημονιακές υποχρεώσεις.

Κορυφαίο σταθμό αυτής της διαδικασίας θα αποτελέσει η συνδιοργάνωση ενός αντιπροσωπευτικού πανελλαδικού σώματος, που θα εγκρίνει το κοινό πρόγραμμα, θα διαμορφώσει τη στρατηγική για τις ευρωπαϊκές και για τις αυτοδιοικητικές εκλογές και θα αναδείξει τη συλλογική ηγεσία. Ως εκ τούτου, το σώμα αυτό δεν θα πρέπει να είναι, ούτε διευρυμένη πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ, ούτε ιδρυτικό συνέδριο νέου κόμματος. Εκτός και εάν ορισμένοι προτιμούν φύλλα συκής από ρίζες Ελιάς.

Καθηγητής Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της κίνησης «ΠΟΛΙΤΕΙΑ 2012»