Η συνάντηση που είχαν την Τρίτη στο Στρασβούργο οι Μάρτιν Σούλτς, Χάνες Σβόμποντα και Ευάγγελος Βενιζέλος, ξεκαθάρισε το τοπίο σχετικά με την κάθοδο στις ευρωεκλογές όσων κομμάτων και κινήσεων επιθυμούν στην Ελλάδα να εκφράζονται και να συμμετέχουν ως μέλη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού κόμματος.
Κοινή θέση και των τριών ήταν όπως ανακοινώθηκε να επιδιωχθεί στην Ελλάδα η συσπείρωση και η κάθοδος σε ενιαίο ψηφοδέλτιο όλων των δυνάμεων – κομμάτων, κινήσεων και προσώπων- που εκφράζονται από την πρόταση του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και την υποψηφιότητα του Μ. Σουλτς. Συμφωνήθηκε ακόμη να προχωρήσει και να πραγματοποιηθεί η ενιαία συνδιάσκεψη που έχει ήδη προταθεί και συζητηθεί, χωρίς κανένα αποκλεισμό έτσι ώστε να συγκροτηθεί ένα δυναμικό ψηφοδέλτιο μέσα από ανοικτές δημοκρατικές διαδικασίες. Η πρόσκληση είχε ως αποδέκτη και τη ΔΗΜΑΡ, έγινε όμως σαφές ότι οι δυνάμεις που εκφράζονται στην Ελλάδα από το ΕΣΚ θα πρέπει να συσπειρωθούν σε ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο.
Η εξέλιξη αυτή υποχρεώνει πλέον τη ΔΗΜΑΡ, εάν θέλει να συμμετέχει στις ευρωεκλογές υπό την σκέπη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και για να έχει ευρωβουλευτή στην κοινοβουλευτική του ομάδα, εφόσον εκλέξει, θα πρέπει να ενταχθεί στην υπό διαμόρφωση ελληνική «Ελιά» και στο κοινό ψηφοδέλτιο όλων όσων κινούνται στον κεντροαριστερό χώρο. Στην αντίθετη περίπτωση και τουλάχιστο σε αυτή την φάση θα αναγκασθεί να κινηθεί έξω από αυτό το πλαίσιο. Επομένως τοποθετήσεις του τύπου: ναι με τους Ευρωπαίους σοσιαλιστές αλλά όχι με το κακό ΠΑΣΟΚ και τον Βενιζέλο είναι πλέον ανεδαφικές και χωρίς αντίκρισμα.
Αυτή είναι όμως κατά τη γνώμη μου η μια όψη του νομίσματος, για να δούμε λίγο και την άλλη…
Πριν λίγες μέρες μιλώντας σε εκδήλωση του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, στην οποία συμμετείχαν, μεταξύ άλλων ο Μάρτιν Σουλτς και ο φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας, ο Αντικαγκελάριος και ηγέτης του S.P.D Ζίγκμαντ Γκάμπριελ υπεραμύνθηκε ένθερμα και σθεναρά της διαχείρισης της κρίσης από το Βερολίνο.
Σε ότι αφορά δε την Ελλάδα, ο κ. Γκάμπριελ δήλωσε ότι είναι μια περίπτωση «περισσότερο για την Παγκόσμια Τράπεζα παρά για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δεδομένου ότι σε αυτήν δεν υπάρχουν καθόλου κρατικές δομές. Η Ελλάδα, είπε, κατόρθωσε να μπει στην Ευρωζώνη μόνο μέσω της «παραποίησης όλων των στοιχείων»!
Νωρίτερα ωστόσο ο φιλόσοφος Γ. Χάμπερμας είχε ασκήσει δριμεία κριτική στην στάση που κράτησε το SPD, και σε ότι αφορά στην αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης αλλά και για τις διαπραγματεύσεις και συμφωνίες που έκανε για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Το SPD, όπως είπε, δεν αναφέρεται πλέον σε περισσότερη κοινοτικοποίηση των χρεών και οι σύντροφοι δεν μιλούν πλέον για ευρωομόλογα, παρʼ ότι αυτή η λέξη ήταν κάποια στιγμή λέξη – κλειδί στην σοσιαλδημοκρατική ρητορική. Έκανε λόγο ακόμη για «πολιτική απαξίωση ολόκληρων εθνών» και για «πτώση ολόκληρων γενεών και περιοχών» και επισήμανε ότι αυτές τις εκφράσεις τις άκουγε κανείς συχνά στο SPD κατά την προεκλογική περίοδο, αλλά στο μεταξύ όσοι τις χρησιμοποιούσαν σιώπησαν.
Η προηγούμενη κυβέρνηση (Μέρκελ) είπε «χρησιμοποίησε σκληρά την ημι-ηγεμονική θέση της Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση» και ότι ο νέος συνασπισμός «δυστυχώς θέλει να συνεχίσει» την έως τώρα διαχείριση της κρίσης χρέους. Αυτή η πολιτική, όμως, δεν ακουμπά τα αίτια της κρίσης ανέφερε, αλλά «εγκυμονεί τον κίνδυνο μια Γερμανικής Ευρώπης».
Αυτά είπε ο Χάμπερμας και μάλλον έχει δίκιο αλλά ποιος τον ακούει…Πολλοί λίγοι στην Γερμανία και ολίγον περισσότεροι στην υπόλοιπη Ευρώπη, κυρίως του Νότου ο οποίος και έχει πληγεί βέβαια σκληρά, που όμως δεν έχουν την δυνατότητα στα σοβαρά σήμερα να επηρεάσουν τις εξελίξεις … Εκεί τσαλαβουτάει και ο Α.Τσίπρας με ένα συνονθύλευμα δυνάμεων κυρίως πρώην κομμουνιστών, μεταξύ των οποίων και οι Γερμανοί της πρώην DDR που αρνούνται καθέτως και είναι εχθρικοί σε κάθε οικονομική βοήθεια και δάνειο προς την Ελλάδα.
Κοντολογίς, ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ευρώπη είναι εξαιρετικά δυσμενής για την Ελλάδα, αλλά και συνολικότερα για την ιδέα της Ευρωπαϊκής ενοποίησης και την προοπτική ομοσπονδιοποίησης που είχε συζητηθεί πολύ τα προηγούμενα χρόνια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωζώνη όπως την ξέραμε δεν υπάρχει πια, ο γαλλογερμανικός άξονας αποτελεί παρελθόν, οι Γάλλοι πρόεδροι μοιάζουν αδύναμοι, έχουν άλλωστε εδώ και καιρό τα προσωπικά τους θέματα και προβλήματα για να ασχολούνται και η οικονομική και πολιτική κυριαρχία ασκείται σχεδόν αποκλειστικά από τη Γερμανία, μερικές φορές με ελάχιστη η και καθόλου θεσμική νομιμοποίηση.
Το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν έχει μέχρι στιγμής παρουσιάσει ένα συνολικό εναλλακτικό πρόγραμμα αντιμετώπισης της κρίσης, για τις χώρες του Νότου αλλά και της θεσμικής κρίσης που σοβεί στο σύνολο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ακόμη και αυτά που έλεγε τα προηγούμενα χρόνια έχουν ατονήσει, όπως επεσήμανε και ο Χάμπερμας και οι πολιτικές των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, ιδιαίτερα σε ορισμένες χώρες, δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από τα προγράμματα και τις νεοφιλελεύθερες επιλογές των συντηρητικών κομμάτων. Επειδή η συζήτηση για το πρόγραμμα του ΕΣΚ επίκειται στο συνέδριο που πρόκειται να πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο, δεν είναι σωστό βέβαια να προεξοφληθούν οι αποφάσεις. Τα μέχρι στιγμής όμως δεδομένα από τις θέσεις των ισχυρών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων δεν είναι ενθαρρυντικά και ιδιαίτερα για το ελληνικό πρόβλημα.
Η προτροπή και επισήμανση από τις δηλώσεις Σουλτς – Σβόμποντα πως ο δρόμος της δημοσιονομικής προσαρμογής είναι μονόδρομος για την Ελλάδα, δεν αποτελεί θα έλεγα ένα και τόσο ελκυστικό δημοφιλές και επαρκές αφήγημα για την κάθοδο της ελληνικής κεντροαριστεράς στις ευρωεκλογές. Την στιγμή που τα λάθη του προγράμματος όπως εφαρμόστηκε μέχρι σήμερα είναι κάτι παραπάνω από εμφανή και πανθομολογούμενα και με τις συνέπειες στην Ελλάδα ήδη τραγικές. Απαιτείται νομίζω η παρουσίαση ενός πιο αξιόπιστου πολιτικού σχεδίου και προγράμματος, που χωρίς να παραγνωρίζει τα σημερινά δεδομένα και πατώντας με τα πόδια στην πραγματικότητα, θα δίνει μια άμεση προοπτική απεγκλωβισμού από την μέγγενη των μνημονίων. Ένα σχέδιο που θα διαφοροποιείται σαφώς τόσο από τις νεοφιλελεύθερες συντηρητικές συνταγές που εκφράζει με απόλυτο τρόπο η ΝΔ, όσο και από την ανερμάτιστη και επικίνδυνα τυχοδιωκτική πολιτική που προτείνει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό το πρόγραμμα δεν είναι δυνατόν βέβαια να εφευρεθεί, αλλά μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα εφαρμογής της κοινής λογικής στην οικονομική και πολιτική σκέψη.
Επομένως, ναι μεν η συμμετοχή στις ευρωεκλογές με τη σημαία του ΕΣΚ, είναι περίπου αυτονόητη για τις σοσιαλιστικές και σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις στη χώρα μας, άλλωστε αυτή τη στιγμή ως συνολική ευρωπαϊκή πολιτική οντότητα, δεν υπάρχει και κάτι καλύτερο, όμως στο προγραμματικό πεδίο και στο επίπεδο κατανόησης του ελληνικού ζητήματος και όχι μόνο υπάρχουν προβλήματα για να ζητηθούν να επιλυθούν και να διεκδικηθούν.
Μέχρι στιγμής η όλη συζήτηση και αντιπαράθεση για την προοδευτική δημοκρατική παράταξη διεξάγεται κυρίως για το πώς, ποιοι και με ποιους θα πάνε να συνεργαστούν και να συγκροτήσουν ψηφοδέλτιο… Η «ιστορία» της συγκρότησης πρέπει σύντομα να ολοκληρωθεί και η προσοχή να επικεντρωθεί σε ουσιαστικότερα ζητήματα που θα κρίνουν τελικά και την επιτυχία ή μη του εγχειρήματος.
Ο Βασίλης Δεληγκάρης είναι σύμβουλος στρατηγικής και επικοινωνίας
