Η ισόρροπη, βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, η απασχόληση, η κοινωνική δικαιοσύνη, αλληλεγγύη και προστασία ορίζονται από τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες ως θεμελιώδεις στόχοι της ΟΝΕ.

Όμως στην πράξη οι στόχοι αυτοί υποβαθμίστηκαν και μπήκαν στο περιθώριο. Κυριάρχησε η μονομερής και αποκλειστική έμφαση στη σταθερότητα των τιμών και τη δημοσιονομική πειθαρχία.

Η κρίση και η διαχείρισή της από τη συντηρητική πλειοψηφία της Ευρώπης ανέδειξε τα αδιέξοδα αυτής της προσέγγισης.

Η κρίση κατέδειξε ότι χωρίς ισχυρό οικονομικό και κοινωνικό πυλώνα, που να περιορίζει και να καταπολεμά τις μακροοικονομικές ανισορροπίες και τις ανισότητες, η βιωσιμότητα της ΟΝΕ δεν μπορεί να θεωρείται εξασφαλισμένη.

Η κρίση απέδειξε ότι νομισματική ένωση χωρίς οικονομική ένωση και κοινωνική συνοχή, είναι ασταθής, κοινωνικά άδικη και οπισθοδρομική. Είναι ευάλωτη σε εξωτερικούς χρηματοπιστωτικούς κινδύνους και τελικά ασύμβατη με τους στόχους και τις θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης.

Η κρίση ανέδειξε ότι ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που λειτουργεί για τον εαυτό του και τις τράπεζες και δεν επενδύει τα κέρδη του στην πραγματική οικονομία γίνεται παράγοντας ανεξέλεγκτης ανισότητας, ύφεσης και αποσταθεροποίησης.

Η ΟΝΕ πρέπει να καταστεί γνήσια Οικονομική και όχι απλώς Νομισματική Ένωση. Με ταχεία πορεία προς την τραπεζική, δημοσιονομική και οικονομική ενοποίηση της Ευρωζώνης. Με ισχυρή κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ και στενότερη πολιτική ενοποίηση.

Διεκδικούμε ένα Νέο Σύμφωνο, ένα NewDeal, για τα κράτη της Ευρωζώνης που έχουν πληγεί από υπέρμετρη ύφεση και ανεργία. Το Νέο Σύμφωνο θα περιλαμβάνει τα εξής:

• Ένα πραγματικό Σύμφωνο Ανάπτυξης, Απασχόλησης και Επενδύσεων, με χρηματοδοτικά εργαλεία και δράσεις για την συστηματική αντιμετώπιση των ακραίων διαταραχών. Σε άμεσο ορίζοντα χρειάζεται η πλήρης εφαρμογή και επέκταση του Συμφώνου Ανάπτυξης και Απασχόλησης, που η ΕΕ υιοθέτησε τον Ιούνιο 2012, και η επείγουσα εμπροσθοβαρής εφαρμογή των πολιτικών καταπολέμησης της ανεργίας των νέων, με τριπλασιασμό των κονδυλίων του συνολικού προγράμματος «εγγύησης για τους νέους». Χρειάζεται επίσης άμεση κατά προτεραιότητα στόχευση στους μακροπρόθεσμα ανέργους και τους ανέργους άνω των 50.

• Ταχεία μετάβαση σε έναν κεντρικό προϋπολογισμό της Ευρωζώνης, δημοσιονομική ικανότητα που θα της επιτρέπει να παρεμβαίνει σταθεροποιητικά για την αντιμετώπιση ασύμμετρων διαταραχών και ύφεσης σε μεμονωμένα κράτη-μέλη. Ο προϋπολογισμός σκόπιμο είναι να χρηματοδοτείται κατά κύριο λόγο με ίδιους πόρους και όχι εισφορές των κρατών μελών.

• Στη μεταβατική περίοδο, επιστράτευση εργαλείων όπως τα Σύμφωνα Μεταρρυθμίσεων ή ένα νέο εργαλείο Συνοχής για να ενισχυθούν οι οικονομίες που πραγματοποιούν οδυνηρές μεταρρυθμίσεις, να διορθωθούν κοινωνικές ανισορροπίες και να χρηματοδοτηθεί η αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων της οικονομικής προσαρμογής (ενεργές πολιτικές απασχόλησης, δίχτυ κοινωνικής προστασίας, συμπλήρωση της ευελιξίας με ασφάλεια, κλπ).

• Δραστική ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Ταμείου στη χρηματοδότηση επενδύσεων και την υποβοήθηση της ανάκαμψης στην περιφέρεια της Ευρωζώνης. Από κοινού με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμβάλουν επίσης στη μείωση του υπέρογκου κόστους δανεισμού για τις υγιείς και εξωστρεφείς μικρομεσαίες επιχειρήσεις του Νότου.

• Ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Εγγύησης Επενδύσεων να υποστηρίξει τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις στις οικονομίες του Νότου που διέρχονται κρίση, και από τις οποίες οι επενδυτές απομακρύνονται λόγω «κινδύνου χώρας».

• Απευθείας χρηματοδότηση με επιτόκιο κοντά στο μηδέν, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, βοηθώντας την ΕΤΕ να παίξει τον ρόλο της σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα, καλύπτοντας όλη την Ευρώπη, ιδιαίτερα τις περιφέρειες/χώρες που έχουν μεγάλα προβλήματα πρόσβασης σε ιδιωτικά κεφάλαια.

Διεκδικούμε ακόμα:

• Μια υπερεθνική Ευρωπαϊκή πολιτική καταπολέμησης της μεγάλης φοροδιαφυγής και εταιρικής φοροαποφυγής, με αντιμετώπιση των τραπεζικών και φορολογικών παραδείσων, με φορολόγηση των υπεράκτιων εταιρειών και δραστηριοτήτων, που υπονομεύουν την ανάπτυξη και καταλύουν τη φορολογική δικαιοσύνη. Με

• Να επιταχυνθεί η τραπεζική ενοποίηση, συμπεριλαμβάνοντας τη μετάβαση σε ένα ενιαίο σύστημα εγγύησης καταθέσεων.

• Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να λειτουργεί ως δανειστής ύστατης καταφυγής όχι μόνο των τραπεζών αλλά και των κρατών. Η οικονομία του ευρώ σήμερα απειλείται από αποπληθωρισμό και χρειάζεται πραγματική επεκτατική νομισματική πολιτική.

• Η τρόικα ως δομή εποπτείας να καταργηθεί. Η εποπτεία για την εφαρμογή πολιτικών οικονομικής προσαρμογής να περάσει πλήρως στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, με ουσιαστικό ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαδικασία.

• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να γίνει ουσιαστικός αρωγός των μεταρρυθμίσεων στη διοίκηση και στην οικονομία, παρέχοντας τεχνογνωσία και συνδρομή σε διαδικασίες, αξιοποιώντας και καταρτίζοντας τους Έλληνες δημόσιους υπαλλήλους. Η συνέργεια είναι αναγκαία μεταξύ άλλων και για να βελτιωθεί η αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, που πολλές φορές στο παρελθόν, με ευθύνη των ελληνικών κυβερνήσεων, απέτυχαν να παραγάγουν τα επιδιωκόμενα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, σπαταλήθηκαν σε έργα βιτρίνας, πρόσκαιρης απορρόφησης και εξυπηρέτησης του πελατειακού κράτους.

• Δημοσιονομική πειθαρχία που δεν θα στραγγαλίζει την ανάπτυξη. Το ύψος του επιδιωκόμενου ετήσιου πρωτογενούς πλεονάσματος να προσδιορίζεται σε συνάρτηση με τις πραγματικές δυνατότητες της εθνικής οικονομίας και τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ. Έτσι η ανάπτυξη θα παράγει διατηρήσιμα πρωτογενή πλεονάσματα, αντί η επιδίωξη υπερβολικού πρωτογενούς πλεονάσματος να πνίγει την ανάπτυξη.

• Να αναδειχθεί η πραγματική κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ. Οι κοινωνικοί δείκτες φτώχειας, ανισότητας και ανεργίας, να αποκτήσουν εφάμιλλη βαρύτητα με τους άλλους δείκτες μακροοικονομικής προσαρμογής, οδηγώντας σε διορθωτικές παρεμβάσεις.

• Να ενισχυθεί η Κοινωνική Ευρώπη: Με τη σύγκλιση κοινωνικών πολιτικών στην Ευρωζώνη. Με ένα ευρωπαϊκό σύστημα επιδότησης της ανεργίας για την αντιμετώπιση της κυκλικής ανεργίας, παράλληλα με τις εθνικές πολιτικές καταπολέμησης της διαρθρωτικής ανεργίας. Με την υιοθέτηση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, σε ύψος ανάλογο με το εισόδημα της κάθε χώρας.

• Να ιδρυθεί ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Μετανάστευσης, για τη χρηματοδοτική και επενδυτική στήριξη τοπικών κοινωνιών και περιφερειών που δέχονται μεγάλες εισροές μεταναστών. Να αναθεωρηθούν οι Συνθήκες που καθηλώνουν όλο το βάρος των μεταναστευτικών ροών στις χώρες εξωτερικό-σύνορο της Ευρώπης, για μια πιο ισοβαρή κατανομή ροών προς χώρες οικονομικά ισχυρότερες στην γεωγραφική καρδιά της Ευρώπης.

• Η ευρωπαϊκή οικονομία να γίνει πιο ανταγωνιστική διεθνώς,με περισσότερες θέσεις εργασίας. Με ανάπτυξη «έξυπνη», βασιζόμενη σε επενδύσεις στην έρευνα, την καινοτομία και την εκπαίδευση. «Αειφόρο», μέσα από τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα με αποτελεσματικότερη και βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων. Να προωθεί μια πιο ανταγωνιστική βιομηχανία, να δίνει έμφαση στη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας και στη μείωση της φτώχειας και των ανισοτήτων.

• Οι επενδύσεις στην εκπαίδευση, την έρευνα και την τεχνολογία να εξαιρούνται κατά τον υπολογισμό των δημοσιονομικών ορίων της ΟΝΕ. Οι δείκτες ανάπτυξης να λαμβάνουν υπόψη περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους, ενδεικτικές για το βαθμό ευημερίας των κοινωνιών.

• Να διευρυνθεί και να ενισχυθεί η δημοκρατική νομιμοποίηση και λογοδοσία, πρωτίστως στην ΟΝΕ αλλά συνολικά στην ΕΕ. Με ισχυρότερο ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρύτερη ανάμιξη των εθνικών Κοινοβουλίων στη λήψη των Ευρωπαϊκών αποφάσεων. Με την ενεργότερη συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών.

Η πραγματική ΟΝΕ πρέπει να διαθέτει όλα τα μέσα, πολιτικές και δράσεις (αμοιβαιοποίηση χρέους, ευρωομόλογο, μεταφορές πόρων, δημοσιονομική πειθαρχία, κ.ά.) που θα διασφαλίζουν την ισόρροπη κατανομή των ωφελειών και τη συμμετρική κατανομή του κόστους προσαρμογής για το σύνολο των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, και τελικά την αμετάκλητη βιωσιμότητα του κοινού νομίσματος. Η ισορροπία, η συνοχή και η βιωσιμότητα της οικονομίας του ευρώ υπονομεύεται όταν το φορτίο της προσαρμογής επιβαρύνει αποκλειστικά τις ελλειμματικές χώρες. Την προσαρμογή θα έπρεπε να επωμίζονται τόσο οι ελλειμματικές όσο και οι πλεονασματικές χώρες.

Το δίπολο εθνική υπευθυνότητα – ευρωπαϊκή αλληλεγγύη πρέπει να αποτελέσει το αναγκαίο υπόβαθρο της συνοχής, που θα διαπερνά και θα στηρίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Διεκδικούμε επειδή αλλάζουμε. Ήρθε η ώρα να αλλάξει και η Ευρώπη.